Jeżeli w jednostce należności nieściągalne z lat 1996-2003 przedawniły się i wcześniej nie utworzono na nie odpisów aktualizujących wartość należności, to należy je bezpośrednio zaliczyć w pozostałe koszty operacyjne lub koszty finansowe, w zależności od rodzaju należności. Wycena należności. Ujmowanie należności. W momencie powstania należności ujmuje się je w wartości nominalnej równej wartości świadczenia, zazwyczaj powiększonej o podatek VAT. Należności wyrażone w walutach obcych wycenia się na dzień bilansowy po średnim kursie ogłoszonym na ten dzień dla danej waluty przez NBP. Już od dnia wpłaty powinien więc być liczony 3 letni okres przedawnienia roszczenia o zwrot dokonanego świadczenia. Po upływie 3 lat, wartość przedawnionych zobowiązań stanowić będzie dla właścicieli portali internetowych przychód z działalności gospodarczej, w oparciu o art. 14 ust. 2 pkt 6 ustawy o PIT. Wniosek w sprawie umorzenia zaległości podatkowej, odsetek za zwłokę lub opłaty prolongacyjnej - wniosek wnoszony do organu podatkowego o umorzenie zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę, odsetek za zwłokę lub opłaty prolongacyjnej. Przedmiotem wniosku mogą być należności podatnika, a także należności przypadające 3 lata dla roszczeń o świadczenia okresowe (np. odsetki, czynsz najmu) 3 lata dla roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej przykład: roszczenie przedsiębiorcy o zapłatę odszkodowania za zniszczone towary, które powinno być zapłacone do 5 marca 2018 r., przedawni się z dniem 6 marca 2021 r. 2. Skierowanie sprawy do sądu: Wn konto 246„Rozrachunki dochodzone na drodze sądowej” 79 300,00 zł. Ma konto 201„Rozrachunki z odbiorcami” (w analityce: konto imienne kontrahenta) 79 300,00 zł. 3. Odpis aktualizujący wartość należności: Wn konto 761„Pozostałe koszty operacyjne” 79 300,00 zł. . Ujęcie w bilansie za 2013 rok należności przedawnionych jest niezwykle istotne. Instytucja przedawnienia należności skutkuje wyłączeniem przedawnionych należności z aktywów jednostki. Procedura wyceny należności dla potrzeb sporządzania bilansu Zamierzeniem procedury wyceny należności na dzień bilansowy jest zaktualizowanie wartości bilansowej tychże aktywów w kontekście wartości wynikającej z ksiąg rachunkowych jednostki. Efektem analizy ujętych w ewidencji księgowej należności jednostki jest ich segmentacja na: należności przedawnione; należności umorzone; należności nieściągalne; należności wątpliwe. Generalnie należności umorzone, przedawnione, nieściągalne to należności utracone, co ma swoje podstawowe reperkusje w fakcie niemożności uznania ich za aktywa (brak spełniania przesłanki kwalifikacyjnej, co do przyszłych korzyści ekonomicznych dla jednostki). W przypadku należności przedawnionych utrata ich wartości następuje wobec upływu przewidzianego przepisami prawa czasu dochodzenia wierzytelności na drodze cywilnoprawnej. Przedawnienie determinuje zwolnienie dłużnika z obowiązku zapłaty. Takie należności w większości przypadków nie zostaną uregulowane (dłużnik nie ma już obowiązku zapłaty, ale hipotetycznie ma prawo uregulować swoje przedawnione zobowiązanie). Zobacz również: Sprawozdania jednostek oświatowych objętych wspólną obsługą finansową Co do zasady, za Kodeksem cywilnym, termin przedawnienia wynosi 10 lat, chyba że przepisy szczególne stanowią inaczej. Krótsze terminy przedawnienia są przewidziane - po 1 roku dla wynajmującego przeciwko najemcy o naprawienie szkody z powodu uszkodzenia, pogorszenia rzeczy; pracodawcy o naprawienie szkody wyrządzonej przez pracownika na skutek niewykonania, bądź nienależytego wykonania obowiązków pracowniczych, licząc od dnia powzięcia o tym wiadomości, ale nie później niż 3 lata od jej wyrządzenia; - po 2 latach wynikające z umowy o dzieło, licząc od dnia wykonania dzieła, a jeżeli dzieło nie zostało oddane od dnia w którym zgodnie z umową miało być oddane; z tytułu sprzedaży dokonanej w zakresie działalności przedsiębiorcy; - po 3 latach o świadczenia okresowe o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym. Bieg przedawnienia przerywa: każda czynność przed sądem lub innymi organami powołanymi do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń, przedsięwzięta w celu dochodzenia, ustalenia, zaspokojenia, zabezpieczenia roszczenia; uznanie roszczenia przez stronę lub jej pełnomocnika na podstawie dwustronnej ugody lub jednostronnego oświadczenia (np. poprzez potwierdzenie salda przez osoby upoważnione do składania oświadczenia woli w imieniu jednostki). Dualizm odsetek za zwlokę w zapłacie stanowiących integralną cześć należności wyraża się tym, że: 1. odsetki nie mają bytu samodzielnego (w sytuacji, gdy zapłata należności głównej nie została dokonana do terminu przedawnienia, wtedy odsetki przedawniają się w terminie przedawnienia należności głównej); 2. odsetki mają byt samodzielny (w sytuacji, gdy należność główna wygasła na skutek jej zapłaty a nie przedawnienia, wtedy odsetki przedawniają się po 3 latach). Instytucja przedawnienia należności wywołuje konkretne skutki prawne i ekonomiczne, implikuje bowiem wyłączeniem przedawnionych należności z aktywów jednostki. Od strony operacyjnej (techniczno-księgowej) taka sytuacja przyjmuje postać zapisu: Ma - konto zespołu 2 (221, 234 240) Wn - konto odpisu aktualizującego wartość należności (290), o ile odpisy takie były uprzednio dokonane, bądź w zależności od charakteru wyłączanych należności Wn - konto pozostałych kosztów operacyjnych (761) Wn - konto kosztów finansowych (751) Wn - konto strat nadzwyczajnych (771) Poprzez przeprowadzone zapisy księgowe utrata wartości aktywów na skutek przedawnienia należności została zaewidencjonowana. Przeprowadzona procedura wyceny należności zostanie odzwierciedlona w sprawozdaniu finansowym w sposób następujący: w bilansie należności przedawnione nie zostaną zaprezentowane w sposób bezpośredni; w bilansie należności przedawnione zostaną zaprezentowane pośrednio poprzez wynik finansowy netto, o ile wystąpiły przesłanki ujęcia zdarzenia na kontach kosztów strat nadzwyczajnych; w rachunku zysków i strat w sposób pośredni kontami pozostałych kosztów operacyjnych, kosztów finansowych, strat nadzwyczajnych, o ile wystąpiły przesłanki ujęcia zdarzenia na kontach kosztów, strat nadzwyczajnych; w zestawieniu zmian w funduszu w sposób pośredni poprzez wynik finansowy netto, o ile wystąpiły przesłanki ujęcia zdarzenia na kontach kosztów, strat nadzwyczajnych. Polecamy serwis: Sprawozdawczość Przygotuj się do stosowania nowych przepisów! Poradnik prezentuje praktyczne wskazówki, w jaki sposób dostosować się do zmian w podatkach i wynagrodzeniach wprowadzanych nowelizacją Polskiego Ładu. Tyko teraz książka + ebook w PREZENCIE Spółka ma na rozrachunkach z kontrahentem przedawnione wierzytelności. Czy ich wartość można spisać bezpośrednio w koszty? rada Wartość przedawnionych wierzytelności można spisać bezpośrednio w koszty pod warunkiem, że wcześniej nie utworzono na nie odpisu aktualizującego. Obciążają one konto „Pozostałe koszty operacyjne”. uzasadnienie W wyniku przedawnienia wierzytelności jednostka traci możliwość dochodzenia jej na drodze sądowej. Istota przedawnienia roszczeń sprowadza się bowiem do tego, że po upływie określonego w ustawie terminu ten, przeciwko komu roszczenie przysługuje (zobowiązany), może uchylić się od spełnienia świadczenia na rzecz wierzyciela, powołując się na upływ czasu. Przedmiotem przedawnienia są wyłącznie roszczenia majątkowe. Po upływie terminu przedawnienia, nie później jednak niż na dzień bilansowy, nierozliczone wierzytelności spółka powinna wyksięgować z kont rozrachunkowych. Rozliczenie następuje w korespondencji z kontem: • „Odpisy aktualizujące” - w przypadku utworzenia takiego odpisu lub • „Pozostałe koszty operacyjne” - w przypadku nieutworzenia odpisu aktualizującego lub utworzenia odpisu w wysokości niższej niż należność główna. PRZYKŁAD Spółka ma w swoich księgach przedawnioną należność w wysokości 20 000 zł. Utworzono na nią odpis aktualizujący w wysokości 15 000 zł. Ewidencja księgowa 1. Utworzenie odpisu: Wn „Pozostałe koszty operacyjne” 15 000 Ma „Odpis aktualizujący” 15 000 2. Spisanie przedawnionej wierzytelności: a) do wysokości utworzonego odpisu Wn „Odpis aktualizujący” 15 000 Ma „Rozrachunki z odbiorcami” 15 000 b) część nieobjęta odpisem Wn „Pozostałe koszty operacyjne” 5 000 Ma „Rozrachunki z odbiorcami” 5 000 Przedawnione wierzytelności nie stanowią kosztów uzyskania przychodów. Jeżeli natomiast podatnik, który z tytułu uprawdopodobnienia nieściągalności wierzytelności dokonał odpisu aktualizującego w ciężar kosztów uzyskania, a wierzytelność ta uległa przedawnieniu, jest zobowiązany zaliczyć równowartość tego odpisu do przychodów podatkowych. • art. 3 ust. 1 pkt 32, art. 35b, art. 35c ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości - z 2002 r. Nr 76, poz. 694; z 2008 r. Nr 63, poz. 393 • art. 12 ust. 1 pkt 4d, art. 16 ust. 1 pkt 20 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych - z 2000 r. Nr 54, poz. 654; z 2007 r. Nr 176, poz. 1238 • art. 117-125 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - z 1964 r. Nr 16, poz. 93; z 2007 r. Nr 82, poz. 557 Wioletta Chaczykowska księgowa z licencją MF Przygotuj się do stosowania nowych przepisów! Poradnik prezentuje praktyczne wskazówki, w jaki sposób dostosować się do zmian w podatkach i wynagrodzeniach wprowadzanych nowelizacją Polskiego Ładu. Tyko teraz książka + ebook w PREZENCIE Wielu z nas boryka się z długami. Młodsze pokolenia, starsze pokolenia. W zasadzie wszystkie pokolenia uwikłane są w jakieś długi, jedni mniej, inni bardziej. Nie zawsze wynika to z szeroko rozumianej zdolności finansowej. Niekiedy dłużnikami są osoby, które w myśl ustawy nie powinny nimi być. Młodsze pokolenia są w trudniejszym położeniu, ponieważ świeżość długów, zaciągniętych zobowiązań oraz nowoczesna skomplikowana procedura udzielania pożyczek sprawia, że dług ten jest najczęściej bez dwóch zdań wymagalny. Sprawdź, kiedy następuje przedawnienie lat musi minąć do przedawnienia długu?Jednak jeżeli chodzi o starsze pokolenia sprawa jest o tyle niecodzienna, że wiele z ich długów nie może być już przymusowo wyegzekwowana, na przykład przed sądem. Skąd biorą się te rozbieżności? Otóż wynika to z ustawowo przyjętego przepisu, w którym litera prawa stanowi, iż termin przedawnienia długu wynosi sześć lat, a dla roszczeń okresowych oraz związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej – trzy momencie, w którym wierzyciele, którym z racji upływu czasu bardzo często jest firma windykacyjna wnosi do sądu powództwo, domagając się spłaty długu, dłużnik może powołać się na zarzut przedawnienia i sąd powinien w tym momencie pozew oddalić. Bardzo istotnym jest jednak fakt, że sąd nie podejmie takiego działania za nas samych, dlatego też nasza ingerencja jest konieczna, ażeby uniknąć przykrych mowa o skomplikowaniu sprawy, to niezwykle ważne jest aby pamiętać, że jeżeli spłaciliśmy wierzytelność, która była przedawniona, nie możemy zażądać zwrotu. Ponadto, kodeks cywilny zastrzega sytuacje, w których bieg terminu przedawnienia może zostać zatrzymany. Przykładowo, w momencie w którym podejmiemy działania negocjacyjne w celu kolokwialnego dogania się, czy to z bankiem, czy z firmą windykacyjną, czy kimkolwiek innym, przyznajemy wówczas, że dług istnieje i od tego momentu termin przedawnienia rozpoczyna się na nowo. Działanie te niestety są tożsame z uznaniem długu przez dłużnika. Ponadto, bieg przedawnienia może być również przerwany w momencie, w którym wierzyciel wniesie sprawę do sądu, rozpocznie mediacje lub wezwie do do porozumienia z wierzycielem – czy to możliwe?Jednak w większości przypadków dochodzenie swojego długu przez wierzycieli ma postać wezwań pisemnych z żądaniem spłaty długu. Takie pisma nie przerywają nigdzie indziej przydaje się tutaj stwierdzenie, że nieznajomość prawa szkodzi. Z jednej strony dłużnik, chcąc dobrze po licznych wezwaniach wierzycieli, firm windykacyjnych itp. może zechcieć spróbować dogadać się z wierzycielami, jednocześnie szkodząc samemu do meritum, w piśmie które kierujemy do firmy windykacyjnej najważniejsze jest, aby zaznaczyć możliwość podniesienia zarzutu przedawnienia. Zarzut ten jest kierowany w stosunku do roszczeń z tytułu: „nałożonej kary za jazdę bez biletu autobusem nr…”, „niezapłaconej pożyczki gotówkowej o nr…, udzielonej dnia…”. Jednakże zarzut ten jest podnoszony dopiero na etapie procesu windykacyjną najczęściej należy po prostu poinformować o świadomości istnienia braku wymagalności spłacenia danego długu. Firmy te bardzo często przetwarzają stare, słabo udokumentowane zadłużenia, w celu zarobku tak zwanych łatwych pieniędzy. Bazując na niskiej świadomości prawnej obywateli istnieje duże prawdopodobieństwo, że swoimi wezwaniami uzyskają pożądany przez nich skutek. W takim przypadku jednak należy wykazać się znajomością przepisów prawa cywilnego i zaznaczyć, że dług uległ przedawnieniu w związku z artykułem 118-stym Kodeksu do zapłaty, pod groźbą kierowania sprawy do na bok omawianej sprawy bardzo częste jest również wysyłanie przez firmy windykacyjne wezwań do zapłaty, pod groźbą kierowania sprawy do sądu. W wezwaniach tych bardzo często brak omówienia faktycznie powstałego zobowiązania, z którym związany jest dany dług. Zamiast tego firmy te posiłkują się umową cesji wierzytelności, z której tak naprawdę nic nie wynika, a rodzi to po prostu więcej pytań w głowie przeciętnego konsumenta. W każdym wezwaniu do zapłaty należy wskazać umowę, na bazie której powstał dług. Umowa cesji z pewnością nią nie też chcąc w ogóle rozpocząć jakiekolwiek rozważania na temat wykonalności długu, należy zażądać od nadawcy pisma wzywającego do zapłaty o przesłanie umowy z pierwotnym wierzycielem. W przeciwnym wypadku, dłużnik nawet nie wie do czego ma się odnieść, bo na podstawie typowego pisma firmy windykacyjnej, to mogłoby ono trafić do w żadnym stopniu niezwiązanej ze sprawą osobie i wynikałoby z niego tyle osoby starające się odzyskać dług w dzisiejszych czasach są najczęściej nacechowane brakiem merytorycznego podejścia do sprawy i bazują na niskiej świadomości prawnej swoich odbiorców. Liczą one, że podnosząc bojaźliwie odbierane przez niektórych zwroty, jak „pismo procesowe”, czy „skierowanie sprawy do sądu”, to przestraszą do tego stopnia, że osoby te zamiast racjonalnie zastanowić się nad tematem, uznają że bez dwóch zdań są winne pieniądze i będą starali się pójść na porozumienie, choć wcale nie muszą!Pamiętajmy, że wiele prawniczych pism, które z początku mądrze brzmią, są tak naprawdę skonstruowane w ten sposób, ażebyśmy to my uwierzyli w racjonalność i zasadność danego również o tym, że w niektórych przypadkach warto skorzystać z ofert pożyczki dla zadłużonych z zajęciem komorniczym, ale zanim podpisze się taką umowę, należy dobrze przemyśleć swoja sytuację finansową oraz to czy taka pożyczka okaże się realną pomocą, czy wprowadzi w jeszcze większe długi. Pożyczaj rozważnie! Jedna z podstawowych zasad dokonywania wyceny aktywów i pasywów, wyrażona w art. 7 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 330 z późn. zm.) – dalej – to zasada ostrożności. Zgodnie z nią w wyniku finansowym jednostki, bez względu na jego wysokość, należy uwzględnić: zmniejszenia wartości użytkowej lub handlowej składników aktywów, w tym również dokonywane w postaci odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych, wyłącznie niewątpliwe pozostałe przychody operacyjne i zyski nadzwyczajne, wszystkie poniesione pozostałe koszty operacyjne i straty nadzwyczajne, rezerwy na znane jednostce ryzyko, grożące straty oraz skutki innych zdarzeń. W praktyce oznacza to, że w sprawozdaniu finansowym należy wykazać jedynie realną kwotę należności, taką, której uzyskanie jest – przy aktualnej wiedzy jednostki – pewne. Artykuł 35b stanowi, iż wartość należności aktualizuje się, uwzględniając stopień prawdopodobieństwa ich zapłaty, poprzez dokonanie odpisu aktualizującego, w odniesieniu do: należności od dłużników postawionych w stan likwidacji lub w stan upadłości – do wysokości należności nieobjętej gwarancją lub innym zabezpieczeniem należności, zgłoszonej likwidatorowi lub sędziemu komisarzowi w postępowaniu upadłościowym, należności od dłużników w przypadku oddalenia wniosku o ogłoszenie upadłości, jeżeli majątek dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania upadłościowego – w pełnej wysokości należności, należności kwestionowanych przez dłużników oraz z których zapłatą dłużnik zalega, a według oceny sytuacji majątkowej i finansowej dłużnika spłata należności w umownej kwocie nie jest prawdopodobna – do wysokości niepokrytej gwarancją lub innym zabezpieczeniem należności, należności stanowiących równowartość kwot podwyższających należności, w stosunku do których uprzednio dokonano odpisu aktualizującego – w wysokości tych kwot, do czasu ich otrzymania lub odpisania, należności przeterminowanych lub nieprzeterminowanych o znacznym stopniu prawdopodobieństwa nieściągalności, w przypadkach uzasadnionych rodzajem prowadzonej działalności lub strukturą odbiorców – w wysokości wiarygodnie oszacowanej kwoty odpisu, w tym także ogólnego, na nieściągalne należności. Przepisy o rachunkowości nakazują więc aktualizowanie wartości należności poprzez odpisy celowe, dotyczące konkretnych, nieuregulowanych rozrachunków oraz poprzez odpisy ogólne, naliczane od sumarycznej wartości należności. Dokonanie odpisu na konkretne należności jest możliwe dopiero po uzyskaniu wiadomości, że wystąpiła jedna ze wskazanych powyżej okoliczności; do tej chwili zaś od przekroczenia przez dłużnika terminu płatności może upłynąć dość długi okres. Właściwym narzędziem jest wówczas odpis ogólny, dokonany poprzez określenie wysokości ryzyka nieściągalności całej grupy (lub wszystkich) należności. Do oszacowania wysokości odpisu ogólnego konieczna jest struktura czasowa należności: na podstawie zapisów kont analitycznych (rozrachunki z odbiorcami) sporządza się zestawienie należności na określony dzień i ustala, ile dni, na dzień sporządzenia zestawienia, upłynęło od daty terminu płatności poszczególnych faktur. W oparciu o doświadczenie jednostki lub dane dotyczące podobnych przedsiębiorstw ustala się przedziały dla poszczególnych terminów opóźnienia (np. od 0 do 30 dni, od 31 do 90 dni, od 91 do 180 dni itd.) i przypisuje im stawki procentowe ryzyka nieściągalności (np. dla przedziału 0–30 dni – 2%, dla przedziału od 31 do 90 dni – 5%, dla przedziału powyżej 180 dni – 25% itd.). O tak ustaloną wartość należności prawdopodobnie nieściągalnych pomniejsza się kwotę należności wykazywaną w sprawozdaniach (poprzez księgowanie na kontach: Wn konto 767 Aktualizacja wartości aktywów niefinansowych Ma konto 280 Odpisy aktualizujące rozrachunki. Przy naliczaniu odpisu aktualizującego należy uwzględnić kwotę należności brutto (wraz z należnym VAT i ewentualnymi odsetkami). W przypadku ustania przyczyny, dla której dokonano odpisu aktualizującego, równowartość całości lub odpowiedniej części uprzednio dokonanego odpisu aktualizującego zwiększa wartość należności i podlega zaliczeniu odpowiednio do pozostałych przychodów operacyjnych lub przychodów finansowych. Niestety, dla potrzeb naliczenia obciążeń z tytułu podatku dochodowego od osób prawnych wierzytelności odpisane w księgach jako nieściągalne nie stanowią kosztów uzyskania przychodów. Wyjątek stanowią wierzytelności, które uprzednio zostały zarachowane jako przychody należne i których nieściągalność została udokumentowana w sposób określony w art. 16 ust. 2 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 z późn. zm.) – dalej Wymienione w tym przepisie sposoby dokumentowania nieściągalności to wyłącznie: postanowienie o nieściągalności, uznane przez wierzyciela jako odpowiadające stanowi faktycznemu, wydane przez właściwy organ postępowania egzekucyjnego, albo postanowienie sądu o: oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości obejmującej likwidację majątku, gdy majątek niewypłacalnego dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania, lub umorzeniu postępowania upadłościowego obejmującego likwidację majątku, gdy majątek niewypłacalnego dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania, lub ukończeniu postępowania upadłościowego obejmującego likwidację majątku, albo protokół sporządzony przez podatnika, stwierdzający, że przewidywane koszty procesowe i egzekucyjne związane z dochodzeniem wierzytelności byłyby równe albo wyższe od jej kwoty. Jest to katalog zamknięty, który nie daje podatnikom możliwości innego, choćby najbardziej przekonującego, dowodzenia. Nawet wiarygodna informacja o zakończeniu przez dłużnika działalności nie jest wystarczająca dla odpisania wierzytelności w koszty uzyskania przychodów. W wyroku z dnia 24 stycznia 1997 r., SA/Po 1048/96, NSA stwierdził: „Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 25 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w powiązaniu z art. 16 ust. 2 pkt 1 i 2 wierzytelności odpisane jako nieściągalne stanowią koszt uzyskania przychodów, jeżeli nieściągalność została udokumentowana postanowieniem wydanym przez właściwy organ postępowania egzekucyjnego albo postanowieniem sądu. Informacja o likwidacji podmiotu otrzymana w urzędzie pocztowym lub w wydziale działalności gospodarczej urzędu miejskiego nie stanowi podstawy do uznania wierzytelności nieściągalnych za koszt uzyskania przychodów." Za postanowienie o nieściągalności wydane przez właściwy organ postępowania egzekucyjnego, uprawniające do spisania należności w koszty, organy skarbowe uznają postanowienie uzyskane od komornika. Opłaty pobierane przez komorników są jednak wysokie. W sprawach o egzekucję świadczeń pieniężnych komornik pobiera opłaty stosunkowe, w wysokości 15% wartości wyegzekwowanego roszczenia. Dodatkowe 5% wynosi opłata za dokonanie zabezpieczenia. Jeżeli egzekucja okaże się bezskuteczna bądź wyegzekwowana kwota nie wystarcza na pokrycie kosztów egzekucji, komornik zwraca połowę opłaty stosunkowej pobranej od wierzyciela tytułem zabezpieczenia. Ponadto komornikowi należy się zwrot wydatków gotówkowych poniesionych w toku egzekucji na należności biegłych, koszty ogłoszeń w pismach, koszty transportu specjalistycznego, koszty przejazdu poza miejscowość, która jest siedzibą komornika, koszty przechowywania i ubezpieczania zajętych ruchomości, należności osób powołanych na podstawie odrębnych przepisów do udziału w czynnościach, koszty działania komornika poza terenem rewiru komorniczego oraz koszty doręczenia środków pieniężnych przez pocztę lub przelewem bankowym. Na pokrycie tych kosztów komornik może żądać zaliczki od strony, która wniosła o dokonanie czynności, uzależniając czynność od jej uiszczenia. W przypadkach, gdy podatnik jest przekonany o nieściągalności należności od danego dłużnika, nie posiada jednak dowodów, które pozwoliłyby spisać należności w koszty, poniesienie tak wysokich kosztów egzekucji komorniczej nie miałoby uzasadnienia ekonomicznego. Na szczęście w celu zmniejszenia kosztów można przekazać do dochodzenia tylko część kwoty (na przykład wynikającą z jednej, najmniejszej faktury). Zgodnie z pismem Ministerstwa Finansów z dnia 3 listopada 1999 r., PB3-2099-IP-722-314/99, „wielkość wierzytelności wynika z prawomocnego orzeczenia sądu i ksiąg podatnika. W przypadku gdy podatnik wystąpi do organu postępowania egzekucyjnego o egzekucję jedynie części ustalonej wierzytelności, postanowienie o nieściągalności tej części powoduje, że całą wierzytelność można uznać za nieściągalną. Dowodem zatem do uznania całej wierzytelności za koszty uzyskania przychodów będzie postanowienie o nieściągalności części tej wierzytelności wydane przez właściwy organ postępowania egzekucyjnego." Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych przewiduje możliwość odpisania w koszty stanowiące koszty uzyskania także tych należności, w przypadku których przewidywane koszty procesowe i egzekucyjne związane z dochodzeniem wierzytelności byłyby równe albo wyższe od kwoty tych należności. Chcąc skorzystać z tej możliwości, podatnik powinien oszacować koszty dochodzenia należności, biorąc pod uwagę na przykład: · wpis (od 15 zł do zł), pełnomocnictwo (15 zł), klauzula wykonalności (min. 12 zł), koszty zastępstwa procesowego. Przepisy podatkowe wyraźnie dzielą udokumentowanie nieściągalności w sposób konieczny do jej spisania od uprawdopodobnienia nieściągalności, będącego podstawą utworzenia odpisów aktualizacyjnych obciążających koszty uzyskania. W piśmie z dnia 30 stycznia 1998 r., PO 3-MD-722-7638-808/97, Ministerstwo Finansów wyjaśniło: „Uznanie wierzytelności za nieściągalną, tj. bezwzględne zakwalifikowanie jej do kosztów uzyskania przychodów, nie może być potraktowane jako tożsame z uznaniem prawdopodobieństwa jej nieściągalności, tj. zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów utworzonej na pokrycie takiej wierzytelności rezerwy, którą należy jednak w przyszłości rozwiązać – np. w przypadku przedawnienia wierzytelności. Z tym że wierzytelności odpisanych jako przedawnione nie uważa się za koszty uzyskania przychodów – art. 16 ust. 1 pkt 20 ww. ustawy, w tym także wierzytelności, które wcześniej zostały zarachowane jako przychody należne. W odniesieniu natomiast do postanowień art. 16 ust. 2a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ze względu na użyty przez ustawodawcę zwrot „w szczególności" należy zaznaczyć, że katalog uprawdopodobnienia nieściągalności wierzytelności nie jest zamknięty, wierzyciel musi zatem zgromadzić takie dowody, które będą pozwalały na wyciągnięcie wniosku, że istnieje duże prawdopodobieństwo nieściągnięcia wierzytelności, co w każdej sytuacji jako indywidualny przypadek będzie podlegało ocenie organów skarbowych." Dokonane zgodnie z odpisy aktualizujące wartość należności nie stanowią kosztów uzyskania przychodów. Wyjątkiem są odpisy od tych należności, zaliczonych poprzednio do przychodów należnych, których nieściągalność została uprawdopodobniona. Za „uprawdopodobnioną" – dla celów przepisów podatkowych – uznaje się nieściągalność, gdy: dłużnik zmarł, został wykreślony z ewidencji działalności gospodarczej, postawiony w stan likwidacji lub została ogłoszona jego upadłość obejmująca likwidację majątku, zostało wszczęte postępowanie upadłościowe z możliwością zawarcia układu w rozumieniu przepisów prawa upadłościowego i naprawczego lub na wniosek dłużnika zostało wszczęte postępowanie ugodowe w rozumieniu przepisów o restrukturyzacji finansowej przedsiębiorstw i banków, wierzytelność została potwierdzona prawomocnym orzeczeniem sądu i skierowana na drogę postępowania egzekucyjnego, wierzytelność jest kwestionowana przez dłużnika na drodze powództwa sądowego. Przez prawo upadłościowe i naprawcze rozumie ustawę z dnia 28 lutego 2003 r. – Prawo upadłościowe i naprawcze (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 1112 z późn. zm.). Często dla odzyskania długów nie ma innej drogi niż postępowanie sądowe. Poniesione koszty postępowania egzekucyjnego są kosztem uzyskania przychodów; w przypadku odzyskania wydatków po zakończeniu postępowania (sąd przyznaje wierzycielowi zwrot kosztów postępowania w przypadku uznania jego pozwu za zasadne) u podatnika powstaje przychód. Taki sposób ewidencji potwierdziło Ministerstwo Finansów w piśmie z dnia 23 sierpnia 1994 r., PO 4/RN-722-635/94: „W świetle przepisów art. 215 ust. 1 oraz – a contrario – art. 16 ust. 1 pkt 17 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 1993 r. Nr 106, poz. 482 z późn. zm.) zaliczka na poczet kosztów egzekucji wszczętej wskutek niewykonywania przez dłużnika zobowiązań wobec wierzyciela, a należna komornikowi od wierzyciela na podstawie odrębnych przepisów – stanowi koszt uzyskania przychodu wierzyciela w dacie jego poniesienia. Zwrot wpłaconej wcześniej zaliczki w wyniku skutecznego zakończenia postępowania egzekucyjnego, przysługujący wierzycielowi na podstawie art. 770 kodeksu postępowania cywilnego, powoduje powstanie u niego przychodu z tytułu zwrotu kosztów zaliczki. Przychód powstaje w momencie uprawomocnienia się postanowienia komornika o kosztach egzekucji." Zdarza się czasem, iż wierzytelności, które uprzednio zostały odpisane jako nieściągalne lub umorzone, zostają jednak przez dłużnika uregulowane. Jeżeli wcześniej zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodu, otrzymane – muszą być zaliczone do przychodów podlegających opodatkowaniu. Takiej samej operacji, na koncie „pozostałe przychody operacyjne" dokonuje się w księgach rachunkowych. Jednym z warunków uznania odpisanych wierzytelności nieściągalnych za stanowiące koszty uzyskania jest ich uprzednie zarachowanie jako przychodów należnych. Wymaga to szczególnej uwagi: zazwyczaj kwota należności, która podlega spisaniu, obejmuje także podatek od towarów i usług. VAT należny zaś, jako niestanowiący przychodów, nie może zostać zaliczony do kosztów w momencie spisywania należności. W wyroku z dnia 1 lipca 1998 r., I SA/Lu 448/97, NSA zauważył: „Dla określenia wierzytelności nieściągalnej stanowiącej koszt uzyskania przychodu istotne jest uprzednie jej zarachowanie jako przychodu należnego. Spółka jako przychód należny zarachowała wierzytelności w kwotach bez podatku należnego VAT i ta okoliczność pozostawała w sprawie bezsporna. W związku z tym za koszt uzyskania przychodu uznane być mogły wierzytelności nieściągalne, uprzednio zarachowane jako przychody należne, czyli bez podatku od towarów i usług." W przychodach opodatkowanych należy także uwzględnić wartość otrzymanych należności, uprzednio przez wierzyciela umorzonych, przedawnionych lub odpisanych jako nieściągalne w tej części, od której dokonane odpisy aktualizujące zostały uprzednio zaliczone do kosztów uzyskania przychodów. Przychód podatkowy stanowi także równowartość odpisów aktualizujących wartość należności, uprzednio zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów, w przypadku ustania przyczyn, dla których dokonano tych odpisów (np. kiedy dłużnik uregulował należność). W naszej jednostce budżetowej mamy należności przedawnione/nieściągalne z lat 1996-2003. Brak jest podstaw do ich dochodzenia. W jaki sposób należy urealnić salda należności? Czy odpisów aktualizujących należy dokonać wyłącznie na należności ściągalne, tj. od 2004 r., a pozostałe należności przedawnione zaksięgować, aby pokazać rzeczywiste salda? Na samym wstępie należy rozróżnić należności nieściągalne od należności przedawnionych. Należnościami nieściągalnymi są wierzytelności, których wyegzekwowanie okazuje się niemożliwe. Sytuacja ta może wystąpić w przypadku: • zgonu dłużnika, • zaginięcia dłużnika, • niewypłacalności dłużnika, • dochodzenia wierzytelności na drodze sądowej, • kwestionowania przez dłużnika kwoty należności. Są to więc te należności, co do których wierzyciel dysponuje dokumentami jednoznacznie stwierdzającymi, że mimo dochodzenia przezeń jego praw nie ma możliwości ich zaspokojenia. Mogą to być takie dokumenty, jak: • akt zgonu dłużnika, • protokół nieściągalności wydany przez komornika. Natomiast przedawnienie należności następuje w przypadku upływu czasu dochodzenia wierzytelności na drodze powództwa cywilnego, przewidywanego regulacjami ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (dalej: Jeżeli przepisy szczególne nie stanowią inaczej, to termin przedawnienia wynosi 10 lat, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - 3 lata. Jeżeli w jednostce należności nieściągalne z lat 1996-2003 przedawniły się i wcześniej nie utworzono na nie odpisów aktualizujących wartość należności, to należy je bezpośrednio zaliczyć w pozostałe koszty operacyjne lub koszty finansowe, w zależności od rodzaju należności. Na pozostałe nieściągalne należności należy zaś, nie rzadziej niż na dzień bilansowy, dokonać odpisów aktualizujących, zgodnie z art. 35b i 35c ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (pięć rodzajów należności, w odniesieniu do których należy dokonywać odpisów aktualizujących, wymieniono w „Rachunkowości Budżetowej” nr 5/2009, str. 14). Należności umorzone, przedawnione lub nieściągalne zmniejszają dokonane uprzednio odpisy aktualizujące ich wartość. Podstawy prawne • Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości ( z 2002 r. Nr 76, poz. 694; z 2008 r. Nr 214, poz. 1343) • Ustawa z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny ( Nr 16, poz. 93; z 2008 r. Nr 228, poz. 1506) Przygotuj się do stosowania nowych przepisów! Poradnik prezentuje praktyczne wskazówki, w jaki sposób dostosować się do zmian w podatkach i wynagrodzeniach wprowadzanych nowelizacją Polskiego Ładu. Tyko teraz książka + ebook w PREZENCIE

wniosek o spisanie należności przedawnionych